Dr inż. arch. Bartosz Śliwecki laureatem konkursu NCN MINIATURA 8

– Chciałbym zbadać, jaki wpływ na osobę odbierającą wizualizację architektoniczną, ma umieszczenie w niej postaci ludzkich. I czy jesteśmy w stanie, tylko na podstawie doboru wizerunku i układu postaci, przekonać odbiorcę, że dana wizualizacja jest prawdziwa, a nie „stworzona” przez sztuczną inteligencję – mówi dr inż. arch. Bartosz Śliwecki.

Dlaczego jest to istotne? Generowanie wizualizacji architektonicznych przy użyciu sztucznej inteligencji (SI) pozwala na tworzenie obrazów o wysokim realizmie, a do tego w krótkim czasie i przy minimalnych kosztach. Na podstawie opisów tekstowych można takie wizualizacje wygenerować przy pomocy narzędzi, m.in. MidJourney, czy StableDiffusion. Ma to swoje plusy, bo pozwala architektom przetestować różne koncepcje projektowe i uruchomić wodze fantazji i kreatywności. Wyzwaniem tej technologii jest jednak ograniczona wiarygodność wizualizacji w oczach klientów, którzy dość łatwo mogą zauważyć, że są to obrazy „tworzone przez SI”.

Badania dr. inż. arch. Bartosza Śliweckiego będą dotyczyć wpływu obecności postaci ludzkich na odbiór wizualizacji, szczególnie w kontekście maskowania niedoskonałości generowanych modeli budynków. Analiza obejmie różne ustawienia, formaty i rozmieszczenie postaci w kadrach miejskich, uwzględniając ich wpływ na odbiór wizualizacji z perspektywy dorosłej osoby stojącej na ziemi.

– Generowanie wizualizacji architektonicznych w ujęciu popularnym może być dobrą zabawą i ciekawym eksperymentem. Możemy na przykład zadać narzędziom SI zaprojektowanie różowego budynku na kampusie Politechniki Białostockiej. Do tego niech stoi na jednej nodze. Aby uwiarygodnić tak wygenerowany obraz, wizualizację naszego projektu, możemy obok obiektu ustawić sylwetki ludzkie. Czy nadadzą one całości wizualizacji wiarygodności? Ten przykład jest oczywiście przerysowany, ale myślę, że dobrze obrazuje pytanie, pewną tezę badawczą, którą stawiam w swoim projekcie. Chcę mianowicie zbadać percepcję odbiorcy, który ma przed sobą wizualizację projektu architektonicznego wytworzonego przez generatywne modele sztucznej inteligencji. Szczególnie interesuje mnie to, czy jestem w stanie przekonać człowieka-odbiorcę do danej wizualizacji, poprzez zabieg umiejscowienia w postaci ludzkiej w określonym miejscu obrazu – mówi dr inż. arch. Bartosz Śliwecki.

Badania zostaną przeprowadzone w szerokiej grupie respondentów za pomocą okulografu Tobii Pro Fusion, który umożliwia zidentyfikowanie obszarów wizualizacji, które przyciągają największą uwagę odbiorcy (Areas of Interest). Wyniki będą analizowane za pomocą map cieplnych, punktów fiksacji i ruchów sakkadowych.

Badania będą prowadzone we współpracy ekspertów z dziedzin architektury, informatyki i sztuki, a same testy zostaną zrealizowane na Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej oraz na platformie mTurk. Celem jest lepsze zrozumienie, jak obecność postaci ludzkich wpływa na postrzeganie realizmu generowanych wizualizacji architektonicznych.

– Mam nadzieję, że swoimi badaniami, wypracowanymi efektami projektu, dołożę małą cegiełkę do rozwoju podstaw teoretycznych sztucznej inteligencji generatywnej. Stwierdzenie zależności między obecnością postaci ludzkich na wizualizacjach architektonicznych, tworzonych przez SI a intuicyjnym odbiorem realizmu tych wizualizacji, może praktycznie wesprzeć rozwój technologii silników renderujących, które odgrywają ważną rolę w tworzeniu fotorealistycznych scen m.in. w produkcjach filmowych, czy w branży gamingowej. Mój projekt rozwija też problematykę interakcji człowieka z komputerem, a także naszego odbioru rzeczywistości wirtualnej – dodaje dr inż. arch. Bartosz Śliwecki.

Dr inż. arch. Bartosz Śliwecki jest adiunktem w Katedrze Projektowania Architektonicznego i Historii Architektury Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej. Stopień doktora nauk technicznych w dyscyplinie architektura i urbanistyka otrzymał w 2022 roku na podstawie rozprawy „The problem of perception of architecture in virtual space” (Problem percepcji architektury w wirtualnej przestrzeni). Jego zainteresowania naukowe dotyczą projektowania wirtualnej architektury, świata VR oraz sztucznej inteligencji generatywnej.

MINIATURA to konkurs Narodowego Centrum Nauki, wspierający działania naukowe badaczy, którzy nie mają jeszcze doświadczenia w samodzielnym kierowaniu projektem badawczym finansowanym przez NCN lub z innych źródeł. W ósmej edycji MINIATURY mogli oni otrzymać fundusze w wysokości od 5 do 50 tys. zł na realizację działań naukowych trwających do 12 miesięcy, w formie badań wstępnych, pilotażowych, kwerendy, stażu naukowego, wyjazdu badawczego lub wyjazdu konsultacyjnego. Działania finansowane w konkursie MINIATURA umożliwiają badaczkom i badaczom znajdującym się na początku swojej drogi naukowej zdobycie pierwszych doświadczeń w systemie granatowym.

W szóstej i zarazem ostatniej odsłonie konkursu MINIATURA 8 finansowanie otrzymało 339 wniosków (spośród 818 złożonych) o łącznej wartości 13 707 056 zł.

Więcej na stronie Narodowego Centrum Nauki: Miniatura 8 – wyniki

(oprac. mr)